Dembiński Zygmunt
Dembiński Zygmunt (1910-1985), urodził się 3 września 1910 roku w Borkowicach (w kieleckim). Rodzicami Zygmunta byli – Stefan Józef i Maria Karolina z Książąt Czetwertyńskich.
Wychowywał się w pałacu w Borkowicach. Zygmunt, jako mały chłopiec, pobierał nauki w domu. Następnie uczył się w szkole oo. Bernardynów w Belgii, w miejscowości Saint Andre. Do domu rodzinnego w Borkowicach przyjeżdżał tylko na wakacje. Na drugi etap szkoły średniej został przyjęty do Gimnazjum w Gostyniu, mieszkał w Konwikcie oo.Filipinów na Świętej Górze w latach 1927-1929. W tym Gimnazjum Klasycznym zdał maturę w 1929 roku. Następnie studiował na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Francuskiego w Grenoble. Studia na francuskim uniwersytecie ukończył w roku 1933 i obronił pracę doktorską nt.: „ Role miast Gdyni i Gdańska dla państwa polskiego”. Po powrocie z Grenoble zamieszkał w Gdyni. W latach 1933/34 odbywał praktykę bankową w Banku Zachodnim w Gdyni. |Pierwszą poważną pracą zawodową Zygmunta Dembińskiego była praca w Holenderskim Biurze Maklerskim „Ameryceb Scantig Life”. Do wybuchu wojny w 1939 roku był kierownikiem biura eksportu w/w firmie maklerskiej.
We wrześniu 1939 roku kilka razy zgłaszał się jako ochotnik do wojska, ale nie został przyjęty; miał kategorię „D”. W pierwszych dniach wojny przyjechał do Borkowic i jako jedyny mężczyzna z najbliższej rodziny tu się znajdującej – zdecydował o jej wyjeździe, ponieważ wojska niemieckie szybko się zbliżały. Po zakończeniu działań wojennych zamieszkał w Warszawie. Na przełomie miesiąca grudnia 1939 roku i stycznia 1940 roku – przystąpił do ZWZ – A.K. Miał początkowo pseudonim „W-50”, a następnie „Roszkowski”. Pracował dla organizacji Wywiadowczej „ Muszkieterzy” pod kierownictwem Witkowskiego– tzw. „Inżyniera”.
Po aresztowaniu przez gestapo Garlickiego – Zygmunt Dembiński został kierownikiem organizacji „Krata”. Był wówczas jedyną osobą, mającą prawo szyfrowania i wysyłania korespondencji dotyczącej spraw więziennych na Pawiaku. Utrzymywał stały, tajny kontakt z upoważnionymi i głęboko utajnionymi członkami AK. Wielokrotnie zaprzysiężeni emisariusze organizacji „Krata” ratowali więźniów politycznych Pawiaka. Powstanie Warszawskie zastało Zygmunta Dembińskiego w mieszkaniu na Staszica, które pierwszego dnia powstania zostało całkowicie odcięte od reszty miasta przez Niemców. W powstaniu nie brał więc udziału i wyszedł z Warszawy 28 września, gdy zaczęła się ewakuacja ludności. Po zakończeniu wojny osiadł w Katowicach. W 1957 r. zawarł związek małżeński z Zofią Borkowską. Nie mieli wspólnych dzieci, adoptował jej córkę Natalię Borkowską. Pracował w przemyśle stalowym. Do 1980 roku pracował w różnych przedsiębiorstwach państwowych oraz społecznie w parafii św. Dominika w Warszawie, w pobliżu której mieszkał.
Zygmunt Dembiński umarł nagle na zawał serca dnia 20 grudnia 1985 roku w Warszawie. Został pochowany w kaplicy cmentarnej w Borkowicach, ukochanej przez niego wsi kieleckiej.
Informacje od Stefana Dembińskiego z Warszawy