Winkler Alfons Edmund

Winkler Alfons Edmund ( 1907 – 1986 ), urodził się w Gostyniu dnia 30.X.1907 r. z rodziców Jana Winklera i Marii Czabajskiej. Ojciec był długoletnim kierownikiem szkoły powszechnej w Gostyniu. W gimnazjum uczył się w latach 1926-1927. Edmund Winkler zdał maturę  w gostyńskim Gimnazjum w 1927 roku. 

W 1927 r. wstąpił do Seminarium Duchownego połączonych Archidiecezji Gnieźnieńskiej i Poznańskiej. Studia filozoficzne i teologiczne trwały pięć lat. Prymas Polski Kardynał August Hlond udzielił alumnowi Edmundowi Winklerowi święceń kapłańskich 12 czerwca 1932r.

Młody kapłan pracował duszpastersko jako wikariusz w parafiach Biezdrowo, Lwówek, Murowana Goślina i Rogoźno. W momencie wybuchu II Wojny Światowej w 1939 r. ks. Winkler był kapłanem Sióstr Zmartwychwstanek i wikariuszem w parafii Św. Krzyża w Poznaniu. Dnia 15 sierpnia 1940 r. został aresztowany przez Gestapo i razem z 700 rodakami wywieziony w 12 bydlęcych wagonach do obozu koncentracyjnego w Buchenwald, a dnia 7 grudnia 1940 r. przeniesiony do Dachau. Tam aż do końca wojny z innymi kapłanami polskimi przeżył straszne męki i nieludzkie traktowanie. Z 1846 kapłanów polskich zostało żywych zaledwie 900. Zwycięska armia amerykańska uwolniła wszystkich więźniów w dniu 29 kwietnia 1945 r. Ks. E. Winkler, z mocno nadwyrężonym zdrowiem, nie wrócił do Ojczyzny, ale osiadł w Rzymie, gdzie klimat jest łagodny i są możliwości leczenia. Znając kilka języków obcych, został bibliotekarzem i sekretarzem Polskiej Akademii Umiejętności w Rzymie, której siedziba znajdowała się w Krakowie. Potem została przemianowana na Polską Akademią Nauk. Pracując intensywnie pięć lat zdołał szczęśliwie uporządkować zbiory biblioteczne, przechowywane w czasie wojny w Watykanie. Przygotował katalog rzeczowy biblioteki. Dnia 31 grudnia 1950 r. pożegnał Akademię i postanowił specjalizować się w studiach bibliotecznych, paleograficzno archiwistycznych i historii. Sterany obozowymi cierpieniami, ks. E. Winkler po pięciu latach pracy bibliotekarskiej zapalił się do studiów, z młodzieńczym entuzjazmem ukończył trzy najwyższe studia specjalistyczne i otrzymał doktorat historii. Oto wykaz studiów i dyplomów zdobytych przez ks. Winklera:

1.      Dyplom Bibliotekonomii Biblioteki Watykańskiej otrzymał dnia 12 lipca 1950 r.

2.      Dyplom studiów Paleografii, Dyplom matematyki i Archiwistyki w Archiwum Watykańskim uzyskał dnia 28 czerwca 1952 r.

3.      Dyplom doktorski z Historii Średniowiecznej na Uniwersytecie Rzymskim „Sapienza” zdobył 27 czerwca 1958 r. 

Przygotowany w ten sposób do prac historycznych i archiwalnych ks. E. Winkler rozpoczął swoje prace badawcze i wydawnicze i na tym polu osiągnął zdumiewające rezultaty. Na Uniwersytecie „ Sapienza ” przygotował pracę doktorską na temat życia i działalności polskiego księcia Aleksandra Mazowieckiego, który w latach 1424 – 1444 był księciem – biskupem Trydentu. Długoletnie poszukiwania historyczne dały nadzwyczajne osiągnięcia. Ks. E. Winkler znalazł w Archiwum Kapituły Trydenckiej bardzo cenny kodeks z roku 1424, który przywiózł ze sobą do Trydentu książę Aleksander, siostrzeniec króla Władysława Jagiełły. Kodeks zawierał 100 listów króla Władysława Jagiełły, które przywiózł ze sobą książę – biskup , aby mu służyły jako wzór pisania listów do papieży, biskupów, królów, krzyżaków i innych wysokich osobistości. Na końcu kodeksu znajduje się słownik łacińsko – polski zawierający zaledwie 529 słów, bardzo rzadkich, pisanych formą pierwotną, prostą, bez zmiękczeń i bez głosek nosowych. Przez szczęśliwe odkrycie ks. E. Winkler wszedł do historii literatury polskiej. Jedną z najciekawszych prac ks. Winklera jest projekt stałego, wieczystego i uniwersalnego kalendarza. Projekt ten zrodził się jeszcze w okresie Soboru Watykańskiego II i jednym z jego promotorów i entuzjastów był abp Antoni Baraniak. Praca ks. dr. Winklera została oddana do druku w Polsce. Projekt jest jak najbardziej aktualny, ponieważ od lat Narody Zjednoczone pracują nad ujednoliconym kalendarzem powszechnym, czego wymaga dobro łączności narodów. Mimo studiów specjalistycznych i prac naukowych ks. E. Winkler rozwijał także w Rzymie działalność duszpasterską, a od wielu lat w okresie wakacyjnym pracował jako rektor kościoła OO. Bonifratów w Wiedniu. Znany był w Wiedniu ze swoich pięknych kazań w języku niemieckim. Przełożeni w uznaniu jego zasług dnia 12 listopada 1979 r. przyznali mu tytuł Honorowego Konfratra swego zakonu.

Jednym z największych osiągnięć Edmunda Winklera na polu eklezjalnym jest umieszczenie na posadzce Bazyliki św. Piotra w Rzymie napisu największego kościoła w Polsce, jakim jest bazylika NMP w Gdańsku. Jest to wielki zaszczyt dla polskiej świątyni i całej Polski , ponieważ w Bazylice Watykańskiej znajduje się niewiele napisów tego rodzaju.Ks. kan. prał. dr Edmund Winkler miał zaszczyt reprezentować Abpa Antoniego Baraniaka na licznych kongresach międzynarodowych jak. n.p. archeologii chrześcijańskiej w Rawennie, Brukseli i Barcelonie; archiwistyki w Bari i Madrycie; genealogii w Stanach Zjednoczonych. Dnia 8 listopada 1963 r. ks. dr E. Winkler został mianowany Kapłanem Jego Świętobliwości, a dnia 29 listopada 1972 r. Prałatem Honorowym Jego Świętobliwości. Ks dr. Edmund Winkler był nie tylko Kanonikiem Honorowym Bazyliki Santa Maria Maggiore, lecz również Protonotariuszem  Apostolskim, czyli stał się członkiem słynnego Kolegium Protonotariuszów Apostolskich. Ks. prał. E. Winkler został takim Protonotariuszem Apostolskim dożywotnim, po złożeniu przysięgi w dniu 18 listopada 1983 r. Na końcu został Kanonikiem Honorowym Bazyliki Maryjnej w Rzymie. Zmarł w 1986 r. w Rzymie.

Informacje wybrane z opracowania O. Michała Machejka OCD